TARİHÇEMİZ
1958 sonları;
İzmir’li genç sanayicilerden Süreyya Çolak’ın yolu İstanbul’daki dostlarından John Caouki’nin yazıhanesine düşüyor. İki eski arkadaşın sohbeti, öğle vaktine doğru uzuyor.Caouki az sonra İstanbul Rotary Kulübü’nün toplantısına gideceğini söyleyerek,Çolak’ı da birlikte yemeğe davet ediyor…
Gerisini Süreyya Çolak arkadaşımız şöyle hatırlamakta
‘’Caouki’ye (Nedir bu Rotary Kulübünün mahiyeti? Arada bir adını duyuyorum ama ne olduğunu bilmiyorum. Anlatır mısın?) diye sordum. Caouki, ( Ben hiç boşuna anlatmayayım. Gel de kendin gör. Öylesi daha iyi) dedi. Gittik. Öylesine seçkin bir gruptu ve öylesine tatlı bir arkadaşlık vardı ki, ilk andan itibaren çok etkilendim. Yemek boyunca masa arkadaşlarımdan Rotary’nin gayeleri hakkında epeyce bilgi topladım. Yemeğin sonundaki konuşmayı da) ilgi ile takip ettim. Toplantıdan çıkarken kafamda (Ah aynı şeyi İzmir’de de yapabilsek)ten başka düşünce yoktu.
Süreyya Çolak, bu düşünce ile İzmir’e dönüyor ve döner dönmez de konuyu arkadaşlarına açıyor. O sırada hemen hepsi Sanayi Odası etrafında toplanmış seçkin bir arkadaş grubu var. Genç ve aydın İzmir’liler…Hemen her biri, dışülkelerde bulundukları sıralarda - fazla detaylı olmasa bile – Rotary diye bir hizmet örgütünün varlığını duymuş hemşehriler.Çolak’ın heyecanına hemen ortak oluyorlar ve İzmir’de de bir ‘’Rotary Kulübü’’ kurmak için kollaraı sıvamağa kara veriyorlar.
Zaten İstanbul2daki Caouki destek için hazır. Rotary ile ilgili çeşitli literatür, ondan rica edilip getirtiliyor. İnceleniyor. İncelendikçe de böyle bir teşebbüse girişmiş olmanın heyecanı büsbütün artıyor. İstanbul Kulübünün tüzüğü temin ediliyor. Başta Macit Birsel olmak üzere, hukukçu arkadaşlar tarafında gözden geçiriliyor. Mahalli özelliklerin gerektirdiği ufak tefek adptasyonlarla İzmir Rotary Kulübü’nün ilk tüzüğü hazır hale getirtiliyor.
4 EYLÜL 1959 Cuma ,
O günkü ‘’Ege Ekspres’’ gazetesinin beşinci sahifesinde , boydan boya bir sahifeyi kaplar hacimde bir ilan var başlığı, ‘’İzmir Rotary Klübü Ana Nizamnamesi’’. Kurucu üyelerin (yahut o gün kullanılan dille ‘’Müessis Aza’’nın ) isimleri alfabetik olarak şöylece sıralanıyor
Alp A Türksoy (Y. Mimar), Faruk Tunca (İzmir Belediye Reisi), Hakkı Türegün (İthalatçı), Nevres Gökçe( Tacir), Osman Kibar ( Sanayici), Süreyya Çolak (Avukat/Sanayici), Şevket Filşbeli (Sanayici ve İhracatçı)
Bu, kulübün resmen kurulması için atılması gereken adımlardan birincisi. Tamamlanması icap eden diğer formalitelere ilaveten, Rotary’nin merkezi yurt dışında (Chicago’da) bulunan bir kuruluş olması sebebiyle, resmen kurulmuş sayılabilmesi, Bakanlar Kurulu’ndan müsaade kararnamesi gerektiriyor. Kararname için yapılan başvuru, cevap bekleye dursun, kulüp üye kaydına başlıyor ve çeşitli mesleklerde başarılı olarak tanınan İzmir’lileri birer ikişer, bünyesinde topluyor. Her hafta Cuma öğlenleri, Kültürpark Ada Gazinosu’nda toplanılmakta.. Ağırlığı Rotary bilgileri üzerine yönelen konuşmalar yapılıyor. Bazı haftalar İzmir’i ziyaret etmekte olan ünlüler, konuşmacı olarak toplantılara katılıyor.
Böylece 1960 yılının 27 Mayıs’ına kadar geliniyor. O tarihte yapılan askeri müdahale, henüz Bakanlar Kurulu’ndan çıkmamış olan İzmir Rotary Kulübü’nün müracaatını da , benzer durumdaki pek çok konu gibi hükümsüz sayınca , kulüp resmen kurulmadan kapanmış oluyor Toplantılar ve diğer çalışmalar sona eriyor.
Bundan sonra 1961 yılının Ocak ayına kadar bir sessizlik dönemi var. Ama daha önceki teşebbüsün yarım kalmasına rağmen, içlerinde taze ‘’Rotaryenlik’’ ateşi bir türlü sönmemiş olan üyeler, memlekette kurulmakta olan yeni düzen içinde, kulübe yeniden ve bu defa resmen hayat vermek üzere, dirsek temaslarını koruyorlar. Nihayet 9 Ocak 1961 Salı günü saat12:30’da Kültürpark Ada Gazinosu’nda yapılacak yeni ‘’ Müteşebbis Heyet’’ toplantısı için Şevket Çolak imzalı bir yazı ,heyet üyelerine gönderiliyor.
Yeni isimlerin katılamsıyla,bu defaki Müteşebbis Heyet Şöyle: Sadi Aral, Cemil Atalay, Muvvahit Atamer, Semih Süreyya Birsel, Macit Birsel, Mücahit Büktaş, Süreyya Çolak, Şevket Filibeli, Hasan İkbal, Can Kıraç, Raşit Özsaruhan, Şerif Remzi Reyent, Ümit Sanver, Enver Selay, Yusuf Tanık, Fikret Taner, Hakkı Türegün, Alp Türksoy, Mehmet Üster, Kenan Yalter
Konu hazır.Heyecan hazır. Kararlılık hazır. Hızla neticeye doğrun yöneliniyor ve 10 Şubat 1961 günü İzmir Valilik makamına verilen üç imzalı bir dilekçede, İzmir Rotary Kulübü’nün yeniden kurulduğu bildirilerek, ‘’…kulübümüzün beynelmilellik vasfını iktisap edebilmesi noktasından Yüksek Bakanlar Kurulu kararının ittihaz buyurulmasına delaletinizi saygılarımızla rica ederiz’’ deniliyor
Dilekçenin altında üç imza var: Süreyya Çolak, Mehmet Üster ve Alp Türksoy. Dilekçe ilişiğindeki yönetim kurulu listesi de şöyle:
Başkan : Süreyya Çolak
Başkan Vk : Semih Birsel
Umumi Katip : Can Kıraç
Veznedar : Enver Selay
Üyeler : Alp Türksoy
Cemil Atalay
Mehmet Üster
CHARTER’IN ALINIŞI
UluslararasıRotary’nin İzmir Kulübüne Charter verişi ile ilgili yazışmaların da bir hayli uzun hikayesi var. Bu muamelenin tamamlanması için de İstanbul kulübünden John Caouki’nin dönem sekreteri Orhan Göker’in ve Başkan Nejat Eczacıbaşı’nın büyük emekleri geçiyor. Zürih ofisinden bazı üyelerin sınıflandırılması hususunda açıklamalar isteniyor.İzmir’den gönderilen 100 Dolarlık havalenin, ibraz edilen makbuza rağmen uzunca bir süre alınmadığından yakınılıyor. Nihayet 22 ocak 1963 tarihli yazısında İsviçre’deki Genel Sekreter Yardımcısı Walter Panzer, paranın ellerine geçtiğini müjdeleyerek işlerin yoluna girdiğini bildiriyor. Ne var ki neticeye varmak için, yine birkaç ayın geçmesine ihtiyaç var. Rotary İnternational’ın dönem başkanı Nitish C. Laharry, Başkan Süreyya Çolak ile Genel Sekreter Enver H. Selay’a müştereken hitap eden ve İzmir Rotary Kulübü’nün Rotary İnternational’e ‘’hoş geldi’’ ğini bildiren mektubu, ancak 2 Mayıs 1963 günü kaleme alıyor.
‘’YENİ BEBEK’’ BENZETMESİ
Bu mektuptan ,hiç değilse birkaç cümleyi buraya nakletmekte yarar var:
‘’İnsanlar arasında yeni bir bebeğin doğuşu,çok önemli bir olaydır’’ diye yazıyor Başkan Lahrry ‘’ yeni bir Rotary Kulübü’nün doğuşu öyledir. Bütün iyi niyetimizle ve dualarımızla , onu kendi camiamız içinde geliştirmeye çalışırız.Ama göz önünde tutmamız gereken bir nokta da şudur ki, bilim çocuk ölümlerini ve çeşitli çocuk hastalıklarını henüz önlemeyi başarabilmiş değildir.’’
Mektupta o günün Rotary dünyası ile ilgili rakamlar da yer almakta. Bu rakamlardan 1963 yılı Mayıs’ında Rotary kulüplerinin dünyadaki 129 ülkeye yayılmış durumda olduğunu,sayılarının 11,484’ü bulduğunu, toplam üye sayısının ise 535,000’e ulaştığını öğreniyoruz.
CHARTER TÖRENİ
Bundan sonra sıra, Rotary international’den gönderilen ‘’Charter’’ ın resmen teslimm alınmasında… bu da beş sene öncesinden beri İzmir’de Rotary Kulübü kurulması için yapılan çalışmalardan desteğini hiç eksik etmemiş Rtn. Nejat Eczacıbaşı’nın delaleti ile oluyor. O ara Nejat Bey, İzmir Kulübünün ‘’suponsor’’u durumundaki İstanbul Rotary Kulübü dönem başkanı1963 yılının 3 Aralık günü, bazı kulüp arkadaşlarıyla birlikte İzmir’e geliyor ve o gün mütad toplantı yeri olan Kısmet Otel yerine, fevkaladeden Güzelyalı’daki Şule adlı gazinoda düzenlenen yemekli kulüp toplantısında ‘’Charter’’i ,İzmir Rotary Kulübü’ne tevdi ediyor.’’Şule’’ o zamanki Güzelyalı vapur iskelesinin hemen yanında , deniz üstüne inşa edilmiş ,salaş ve son derece sempatik bir balık restoranı. Sahibesi ‘’Madam Mari’’ nin özel bir ihtimamla hazırladığı mezeler yenir ve içkiler yudumlanırken, İzmşr Kulübü’nün dünya Rotary camiasındaki yerini resmen alışı,vali’nin, belediye başkanı’nın, konsolosların ,Türk ve Nato generallerinin katıldıkları törenle , neşe içinde kutlanıyor.
Not:Bu yazı İzmir Rotary Kulübü’nün 25. Yıl kitapçığından hiçbir değişiklik yapılmadan alınmıştır.